Iditarod

Iditarod betekent volgens de Shageluk-indienen helder water. Zo komt de Iditarod-rivier, een 500km lange zijrivier van de Innoko-rivier, aan haar naam. Het water stroomt ten noorden van Chuathbaluk en de Russische bergen zo de Amerikaanse staat Alaska binnen.

Helder water zal in de Iditarod-rivier niet vaak laten glinsteren, want het grootste deel van het jaar ligt er ijs. Niet de rivier maar een hondensledewedstrijd heeft Iditarod tot een begrip gemaakt. Op 3 maart 1973 gingen voor het eerst de honden aan de wandel van Willow Lake ruim 1000 miles, 1700km, ver naar Nome.

Het is altijd koud in Alaska. De ijzige wind is de grootste tegenstander voor de mushers, zoals de piloten boven op de slede heten. De honden hebben er minder last van, die zijn het gewend en rennen zich wel warm. Al hebben de meeste honden wel grappige slofjes aan om de voetjes te beschermen.

Terwijl iedere liefhebber van de lange latten hier in Nederland juist razend enthousiast is over de sneeuwcondities in de Europese skigebieden, maakten de organisatoren van de Iditarod zich zorgen. In de Alpen was het de ene dag strakblauwe lucht en de andere dag dikke vlokken die de pistes van verse laag sneeuw voorzien. In Alaska is het  vlokken tellen. Er is niet genoeg sneeuw gevallen. “Helaas is een routewijziging noodzakelijk”, meldde het organisatiecomité op 19 februari jongstleden.

De start is dus niet in Willow Lake maar in Fairbanks. En op 3 maart, twee dagen later dan gepland. Er wordt voor de vierde keer in de geschiedenis afgeweken van de oorspronkelijke route. De laatste keer was in 2017 toen Mitch Seavey zijn derde Iditarod won in een recordtijd van 8 dagen, 3 uur, 40 minuten en 13 seconden. De alternatieve route zoekt meer het noorden op en laat de zuidelijke Alaska Range links liggen. De Ragne is juist het meest technische deel van het parcours.

Het moet voor de liefhebbers voelen alsof de organisatie van de Tour de France besluit om niet over de Alpen te gaan. Veel mushers zijn dan ook teleurgesteld. De ervaren slederijder Matt Hall zegt niet verrast te zijn. “Het zat eraan te komen. Het is jammer, maar het is niet anders.” Hall, die zich opmaakt voor zijn zevende Iditarod, waarschuwt: “Het lijkt misschien een makkelijkere route, maar vergis je niet. Iedereen heeft zich voorbereid en nu wordt een week voor de start ineens alles anders. Wanneer gaan we rusten en wanneer kunnen we door? We hebben er andere schema’s bij moeten pakken.”

“Balen”, zegt ook Jeff Deeter (foto onder), een andere Iditarod-veteraan. “De Zuidelijke Alaska Range maakt de Iditarod tot wat het is. Nu zullen we een groot deel van de route over de bevroren Yukon River lopen. Een hele brede ijsvlakte waar geen einde aan komt. Daar kijk ik niet naar uit.” Deeter zegt een batterij aan luisterboeken te hebben gedownload om de tijd te doden. “Dodelijk saai stuk is het”, weet hij zich te herinneren.

Vroeger werden in Alaska honden gebruikt voor transport van bijvoorbeeld belangrijke poststukken, medicijnen en goud. Sneeuwstorm of een waterig zonnetje, de musher ging altijd met zijn honden erop uit. Als een team met de slede op pad ging, dan staken de herbergen die onderweg werden aangedaan een petroleum lamp aan. Sinds 1920 worden vooral vliegtuigjes ingezet voor belangrijke post.

De lamp hielp de hondendrijver niet alleen ‘s nachts zijn bestemming te vinden, maar belangrijker nog, een brandende lamp betekende dat er mushers onderweg waren. De ‘Widow lamp’ werd pas gedoofd als een slede veilig zijn bestemming had bereikt. De ‘Widow lamp’ wordt tijdens de Iditarod traditiegetrouw nog altijd gebruikt en bij de finishlijn pas gedoofd als alle teams zijn gefinisht.

Zesvoudig winnaar Dallas Seavey zal zijn titel niet verdedigen. De record winnaar baarde vorig jaar opzien door onderweg een eland te doden die een van zijn honden had aangevallen. Niet aan zijn honden komen, The Mooze ging eraan. In 2005 sleede Dallas zijn eerste Iditarod op 18 jarige leeftijd, in 2012 won hij 25 jaar jong voor de eerste keer. Beide prestaties staan in de recordboeken.

Dallas heeft pas laat besloten om in 2025 zijn honden niet voor de slede te binden. “Ik wil meer tijd doorbrengen met mijn dochtertje”, vertelde hij op een persconferentie vorig jaar augustus. Hij heeft er natuurlijk gewoon geen zin in om negen dagen met ijs aan de kin op de slee te staan. En hij zal misschien nog een beetje boos zijn om straf die hij kreeg omdat volgens een Ranger de gedode eland niet proper gevild was achtergelaten. De ruim 50.000 dollar die klaar ligt voor de winnaar is voor de jongste Seavey dus kennelijk geen stimulans om op te stappen.

Wie staan op 1 maart wel met 12, 14 of 16 honden aan de start in Fairbanks? Mitch Seavey (foto onder), de vader van Dallas, is wel van de partij. De drievoudig winnaar heeft ook een record op zijn naam staan: in 2017 werd hij op 57-jarige leeftijd de oudste winnaar ooit. Juist, even opletten: in 2017 werd voor de laatste keer door gebrek aan sneeuw een alternatieve route gelopen. Nu acht jaar later is de oude krijger nog steeds niet met pensioen.

Matt Hall (foto onder) en Jessie Holmes, nummer 2 en 3 in 2024, ruiken uiteraard kansen nu Dallas Seavey ervoor heeft gekozen samen met zijn dochter met poppen te gaan spelen. Ook Ryan Redington, winnaar in 2023, staat op de startlijst en kan gerust in de gaten worden gehouden. Verder worden de ervaren mushers Anna Berington, Deke Naaktgeboren, Travis Beals, Michelle Phillips, Riley Dyche en Nicolas Petit tot de kanshebbers gerekend.

Nu de winnaar bij absentie van kampioen Dallas Seavey allerminst zeker is, zal de bonusvraag weleens mooie punten op kunnen leveren. Het aantal honden die de winnaar over de finishlijn stuurt moet naast de winnaar goed moeten worden voorspeld.

Een team bestaat uit 12 tot 16 honden en die mogen onderweg niet worden vervangen. Op de diverse checkpoints wachten dierenartsen die alle honden grondig onderzoeken. Een verzwakte hond mag niet meer vertrekken. Aan de finish moeten er minimaal 5 honden nog voor of achter de slede aan de lijn lopen. Een goed getraind en op elkaar ingespeeld team heeft voor elk deel van het parcours andere honden. Dallas Seavey bereikte vorig jaar met 10 van de 16 honden de finish.

Top 8 2024, winnende tijd, aantal honden aan de finish.

Officiële website

Startlijst Mushers

Editie 2024

Palmares