Alex Tagliani verrast en vertrekt vanaf pole

Amerika maakt zich op voor de 100ste verjaardag van de Indy500, de 95ste editie van de belangrijkste autorace ter wereld. De zon zal de lucht boven het asfalt drillen, als door een laagje water worden de racewagens in de verte in vage contouren getrokken. Honda-motoren worden warm gedraaid en zullen gillen in de nieuwste Dallara modellen even verderop in de pitstraat. De Italiaanse Automobili fabrikant Dallara liet sinds 1998 al 10 keer de winnende racewagen van de band lopen. Verbrande Ethanol zal de atmosfeer vullen, geremd rubber neuzen kriebelen. Duizenden racefans joelen. Op de ovale baan in Speedway Indianapolis gieren de raceauto’s met 300 kilometer per uur door de flauwe bochten. De coureurs vechten 200 rondes lang met de middelpuntvliedende kracht, posities wisselen vaker dan een servicebeurt tijdens een potje tennis, een paar minuten in de slipstream levert mogelijk voordeel op in de laatste rondes. Opperste concentratie wordt vereist, een kleine stuurfout en de bolide kaatst snoeihard tegen de muur. 500 miles of te wel 804 kilometer sturen met als doel te worden bijgeschreven op de Borg-Warner trofee. Voor de winnaar ligt 2 miljoen dollar klaar, ongetwijfeld ook een stimulans om in gewonnen positie iets meer risico te nemen dan anders.

In 1911 werd de eerste editie gewonnen door Ray Harroun. De 32 jarige Amerikaan uit Pennsylvania had een jaar eerder in 1910 de 200 miles van Indianapolis ook gewonnen, maar de mini-versie is niet terug te vinden op de officiële erelijst. De eerste Indy500 werd verreden op Memorial Day, tegenwoordig is de eerste zondag voor Memorial Day de vaste racedatum. In 1933 vroeg winnaar Louis Meyer na zijn tweede Indy500 titel op het podium om een glas buttermilk, een licht zure dikkere melkvorm die vanwege langere houdbaarheid in warme klimaten wordt gedronken. Toen Meyer in 1936 zijn derde overwinning behaalde stond er een fles buttermilk voor hem klaar. Melk voor de winnaar is sindsdien traditie.

Emmerson Fittipaldi verbrak deze traditie door sinaasappelsap te drinken na zijn overwinning in 1993. Fittipaldi bezit zelf sinaasappelgaarden in Brazilië en wilde op het podium met een fles oranje vocht aan de lippen sinaasappelsap als product promoten. De ludieke actie van de tweevoudig wereldkampioen formule 1 schoot bij de Amerikanen in het verkeerde keelgat. De traditie van de melk zit kennelijk erg diep, want Fittipaldi werd een week later tijdens de Indycarrace in Milwaukee door duizenden racefans massaal uitgejouwd. Zelfs toen Fittipaldi in 2008, jaren nadat hij zijn actieve loopbaan in 1997 na een zware crash had beëindigd, de Pace Car mocht rijden, was het incident nog niet vergeten. De Braziliaanse racelegende werd met boe-geroep vanaf de volle tribunes alles behalve welkom geheten. Tegenwoordig is Fittipaldi manager van het Braziliaans A1 raceteam.

Tijdens de kwalificatie-wedstrijden afgelopen weekend heeft Alex Tagliani de felbegeerde pole-position gegrepen. Underdog Tagliani zorgde voor een geweldige verrassing, de vreugde bij het kleine team van Sam Schmidt Motorsports was dan ook uitbundig. Het team heeft onvoldoende budget voor een heel Indycarseizoen en kan daarom maar enkele races rijden. Pole-position in Indianapolis levert 175.000 dollar op. Voor het eerst sinds 2004 wordt de eerste startrij niet door een Penske-bolide bezet. Voor Team Penske, al jaren een van de toonaangevende teams, begon de Indy500 editie 2011 al rampzalig toen Ryan Brisco tijdens de ochtendtraining crashte en op een brancard moest worden afgevoerd. Een uur later was Briscoe weer op het circuit, maar hij wist zich in drie pogingen niet te kwalificeren. Voor Briscoe wacht Bump Day. Drievoudig winnaar Helio Castroneves, de afgelopen twee jaar startend vanaf pole, kwam niet verder dan de 16de plek. “We zijn in ieder geval in de wedstrijd”, bagatelliseerde de Braziliaan zijn zwakke optreden. Dario Franchitti, winnaar in 2010, zag op een bizarre manier een startplek op de eerste rij in rook opgaan. Op weg naar de snelste tijd viel zijn Ganassi Dallara Honda zonder brandstof. “Hoe kan dat in Godsnaam gebeuren”, mopperde de Schot. Franchitti start vanaf plek 9.

Tijdens Pole Day op zaterdag kwalificeren de snelste 24 coureurs zich voor de race een week later. Pole-position wordt bepaald tijdens een spectaculaire shootout competitie tussen de snelste 9 racewagens. De zondag na Pole Day volgt traditioneel Bump Day. Tijdens Bump Day worden de startplaatsen 25 tot en met 33 gevuld. Het gaat hierbij om de gemiddelde topsnelheid die wordt gehaald. De langzaamste gekwalificeerde racewagen op Pole Day is ‘on the bubble’, deze snelheid geldt als kwalificatienorm. Wanneer het veld is aangevuld tot 33 wagens, dan ‘bumping commences’ en valt het doek. Bijna ieder jaar verslikt een van de favorieten zich wel. Terwijl zijn vriendjes mogen spelen op het circuit, wordt hij naar de tribunes verbannen. Zaterdag 28 mei aanstaande is het voor het roverspeloton om 23:59 uur ‘bumping commences’. Er wachten twee vragen: welke coureur wint de Indy500 en wie valt als eerste uit? De officiële website is bepalend. Het kan voorkomen dat twee of meer auto’s tegelijkertijd uitvallen, de punten worden in dat geval over alle uitgevallen auto’s verdeeld.